Kapitalizmin yarattığı eşitsizlikte insanlar umut tacirlerinin hedefi oluyor. “Amerikan Rüyası” tüm dünyayı etkisi altına alıyor. Kara para aklayanlar, sahte kriptolar, hayat sigortası için sevdiklerini öldürenler, dolandırıcılar…
221B editörleri, dolandırıcıları konu alan belgeselleri derledi.
Hayal Taciri: Zoe Kuşağı Vakası
Arjantin tarihinin en sıradışı dolandırıcılığının ardındaki spiritüel koçluk ağı Zoe Kuşağı’nın yükselişini ve düşüşünü anlatan bu belgesel, kişisel gelişim uzmanı Leonardo Cositorto’nun motivasyon koçluğuyla insanları saadet zincirine dahil etmesini konu ediyor. “Yoksul insanların Tanrıyla arası bozuktur” düşüncesiyle de insanları etkisi altına alan bu ağdan zarar görenler ve saadet zincirinin yöneticileri sistemin işleyişini anlatıyor. Belgesel diziyi Netflix‘te izleyebilirsiniz.
The Black Widower: The Six Wives of Thomas Randolph
Thomas Randolp, altı kez evlenir, dört eşi şüpheli şekilde ölünce dikkatleri üzerine çeker. Son eşinin öldürüldüğü iddiasıyla 911’i arayan Randolp soruşturmanın başşüphelisi haline gelir. Önceki evliliklerine dair araştırmalar sonunda ölen eşlerin hayat sigortasıyla hayatını idame ettiren bir adam olduğu anlaşılır. Thomas Randolp katil ve dolandırıcı mı yoksa şanssız bir adam mı? BluTV’de yayınlanan belgesel dizisi Randolp, onun ailesi ve mağdur aileleriyle yapılan röportajlar şüpheli ölümler ve mahkeme sürecini aktarıyor.
Wanna Marci: Ekranların Umut Taciri
Wanna Marchi ve kızı Stefania Nobile, 80’li ve 90’lı yıllarda İtalya’da telepazarlama ile “mucize” ürünler satıyordu. Özellikle “eriyen göbek” adını verdikleri kremle popüler oldular. Vanna Marchi, reklamlara inanmayan ya da ürünü almayı reddeden müşterilere hakaret ediyordu. 1990’da bu şirketin iflası açıklandı. 1996’da Breziyalı bir “sihirbaz-medyum”la ortak olup piyango, kötü ruhlardan korunma işine girdiler. Ücret karşılığında medyum-sihirbaz, lotoda çıkacak numaraları söylüyor, bu numaralar piyangoda çıkmazsa o kişide kötü ruhların olduğuna kanaat getiriliyordu. Kötü ruhları kovmak için de “tuzlu su ritüeli” için tekrar ödeme yapılıyordu. Tüm bu dolandırıcılık, televizyon şovu olarak da ekrana geliyordu.
Yıllar süren bu hikâye, şikâyetçi olanların yine televizyon programlarına çıkmasıyla ülkede yankı uyandırdı. Marchi ve kızı soruşturmalar sonunda yargılanıp hapse atıldılar. Tahliye olduktan sonra da ticari faaliyetlerine devam ettiler. Netflix‘te yayınlanan belgesel Marci ve Nobile’in yanı sıra mağdurlar, medya çalışanları ve gazetecilerle röportajı içeriyor.
Have You Seen This Man
İşletme yöneticisi John Ruffo, ABD tarihinin en büyük banka dolandırıcılığına imza atar. Sahte belgelerle bankalardan 350 milyon dolar kredi alır. Bu parayı borsada kullanır ve Wall Street’te dikkat çeken bir yatırımcı olur. FBI dolandırıcılığı fark ettiğinde Ruffo’yu yakalamak için operasyon başlatır. Ruffo, savcılığa teslim olacağını söylese de Kasım 1998’de ortadan kaybolur. O gün bugündür bulunamayan John Ruffo’nun hikayesi ABD tarihinin en uzun süreli aranma hikayesidir. Belgeseli Disney+ ekranlarında izleyebilirsiniz.
Nelma Kodama: Kirli Para Kraliçesi
Karaborsa döviz tüccarı Nelma Kodama’nın suç dünyasına girişi, cezaevi süreci ve elektronik kelepçeyle tahliye edildikten sonraki süreci kendisinden dinliyoruz. Brezilya’da kara para aklamak ve yüksek vergilerden kaçınmak isteyen işinsanları Nelma Kodama’ya ulaşır ve Kodama 90’lı yıllarda milyonlarca dolarlık bir imparatorluk kurar.
Sevgilisi Alberto Youssef, Brezilya’nın devlet kontrolündeki petrol şirketiyle ilgili kara para aklama ve rüşvet verme suçlarıyla bağlantılıdır. Youssef ve Kodama, Brezilya dışında Çin ve ABD’de de bağlantılara sahiptir. 2014’te hükümet yolsuzluk soruşturması kapsamında Nelma, yolsuzluk, yasadışı döviz ve suç örgütü suçlarından hapis cezasına çarptırıldı. 2016’da anlaşmaya vardı ve cezası ev hapsine çevrildi. Netflix‘te yayınlanan belgeselde karapara ağının ayrıntıları ekrana geliyor.
LuLa Zengin
Yumuşak taytlarıyla tanınan LuLaRoe’nun pazarlama şirketi, genç annelere evden çalışma özgürlüğü vaat ederek popülerliğe kavuştu. Prime Video‘da yayınlanan belgeselde Mark ve DeAnne, LuLaRoe kuruluşuna kadarki hayat hikâyelerini paylaşıyorlar.
DeAnne perakende işini büyütür, onu, elbise satan tek bir kadından devasa bir satıcı ağına dönüştürür. LuLaRoe kurumsallaşır, perakendecileri işe alır. “Liderlik ücret planı” şirketi ele geçirir ve işe alım ikramiyeleri absürt meblağlara ulaşır. LuLaRoe, milyar dolarlık bir şirket haline gelir. Cinsiyetçilik, aşağılama ve manipülasyon, şirketin alametifarikası olur. Perakendeciler, tarikatta olduklarından şüphelenirler. Aynı zamanda giysilerin kalitesi düşmeye başlar ve ayıplı ürün şikâyetleri tavan yapar. LuLaRoe, şirketten ayrılmaya hazır binlerce öfkeli perakendeciyle karşı karşıya kalır ve hikâye sosyal medyada yankı uyandırır. LuLaRoe’a onlarca şirket dava açar.
Centra Tech: Sahte Kripto
Netflix‘te yayınlanan belgesel, kripto piyasasının denetimsizliği sayesinde Centra Tech’in üç kurucusunun sahte ilk para arzıyla 32 milyon dolardan fazla para toplamasını konu alıyor. Kurucu ortaklar Robert Farkas, Sohrab Sharma ve Raymond Trapani, Visa veya Mastercard tarafından verilen “Centra Card” kripto banka kartının yanı sıra 38 eyalet para aktarma lisansı sunduklarını iddia ettiler.DJ Khaled gibi etkili ünlüler, Centra Tech’in ilk para teklifini destekledi ve fon toplandı. Ancak projenin sahtekârlık planı olduğu ortaya çıktı ve kuruculara yasal işlem başlatıldı. Kurucular komplo ve menkul kıymet dolandırıcılığı suçunu kabul etti. Belgesel kurucuların röportajlarını içeriyor.
