Agatha Christie romanları, 1928’den bu yana beyazperdeye ve ekranlara konu oluyor. Christie’nin ölümünün üzerinden 40 seneyi aşkın bir süre geçmiş olmasına rağmen yapımcılar ve yönetmenler Christie eserlerini uyarlamak için adeta birbirleriyle yarışıyor. Geçmişten günümüze, mutlaka izlemeniz gereken 10 Agatha Christie uyarlaması sizlerle…
Miss Marple (1984 – 1993)
BBC One kanalında yayınlanan dizide Miss Marple’ı Joan Hickson canlandırıyordu. Christie’nin Miss Marple’ı konu aldığı on iki romanın tümü bu dizi için uyarlandı. Otuzdan fazla ülkede izleyicilerle buluşan dizi, ilk bölümü yayınlanır yayınlanmaz olumlu eleştiriler aldı, özellikle oyuncu seçimleri ve senaryo büyük beğeni topladı. Bunun yanında kostümler, saçlar, evler, arabalar ve dekor için de sağlam bir bütçe harcandığı belli oluyordu.
Dizi, orijinal romanlara olabildiğince sadık kalmış ve hatta diğer bazı yapımlar gibi, daha fazla dikkat çekebilmek adına romanların isimlerini değiştirmemişti. Çekimler süresince seksenli yaşlarında olan Hickson bu diziden yıllar önce, 1946’da, Christie’nin Ölümle Randevu adlı romanının tiyatro uyarlamasında rol almıştı.
Oyunu izleyen Christie daha sonra Hickson’a bir not göndermişti: “Umarım bir gün benim canım Miss Marple’ımı da canlandırabilirsin.” Ne yazık ki 1976’da hayatını kaybeden Agatha Christie, Hickson’ın Miss Marple’ı canlandırdığını göremedi. Bu arada Kraliçe 2. Elizabeth’in hem dizinin fanı olduğunu hem de kusursuz bir Miss Marple olarak kabul edilen Hickson’ın performansını fazlasıyla beğendiğini belirtelim.
Agatha Christie’s Miss Marple (2004 – 2013)
Agatha Christie’nin Miss Marple karakterinden ve diğer cinayet romanlarından uyarlama olan dizi, İngiliz ITV televizyonunda yayınlandı. İlk üç sezonda Miss Marple’ı Geraldine McEwan canlandırıyordu, sonraki sezonlar içinse McEwan yerini Julia McKenzie’ye bıraktı. Dizinin ilk altı bölümü tamamen Miss Marple romanlarından uyarlamaydı. Sonraki bölümlerde ise senaristler hem Marple romanlarından hem de Christie’nin diğer romanlarından ve hikâyelerinden yararlandı.
Dizinin altıncı sezonunun sonunda, İngiliz BBC kanalı Agatha Christie uyarlamalarının yapım hakkını aldığını duyurdu ve bu, ITV’nin yedinci sezonu çekemeyeceği anlamına geliyordu. Dizi, romanlara ne kadar sadık kaldığı konusunda tartışmalara yol açtıysa da yeni nesil Miss Marple hayranlarının beğenisini kazandı.
Agatha Christie’s Poirot (1989 – 2013)
İngiliz ITV televizyonunda yayınlanan dizide Christie’nin unutulmaz dedektifi Hercule Poirot’yu David Suchet; Arthur Hastings’i de Hugh Fraser canlandırıyordu. Dizinin bitiminde Christie’nin Poirot’yu konu aldığı romanların tümü uyarlanmıştı ve yetmiş bölümün her biri yaklaşık bir saat sürüyordu. Neredeyse 25 yıl boyunca yayınlanan dizi 200’den fazla ülkede izleyicilerle buluştu.
David Suchet, Agatha Christie’nin sadece “bencil, ufak ve tuhaf” biri olarak tarif ettiği bir karaktere hayat vermeyi başarmıştı. Kendisi hiç süphesiz kusursuz bir Poirot’ydu. Agatha Christie uyarlamalarının çoğu mizah ve gerilim arasında bir denge kurmaya çalışır ve sözkonusu Poirot gibi önemli bir karakterse bu çok daha zor bir hal alabilir. Neyse ki David Suchet tansiyonu kesinlikle düşürmeden Poirot’nun şahsına münhasır karakterini başarıyla canlandırmış. Zaten Poirot rolü için Suchet’i öneren de Christie’nin ailesiymiş.
David Suchet, rolüne hazırlanmak için tüm Poirot romanlarını okumuş ve karakterle ilgili karşısına çıkan en ufak bir tanımlamayı bile not ederek çalışmış. Nitekim dizinin Curtain: Poirot’s Final Case adlı iki saatlik son bölümü 5.2 milyon izleyiciye ulaşmış. Yetmiş bölümün hepsini izleme düşüncesi zor geliyorsa dizinin ikinci sezonunun Edgar Ödüllü The Lost Mine adlı bölümünden başlayabilirsiniz.
Les Petits Meurtres D’Agatha Christie (2009 – )
Fransız yapımı bu dizi, Christie uyarlamaları sözkonusu olduğunda en başarılı dış yapımlarından biridir. Christie’nin ünlü dedektifleri Hercule Poirot ve Miss Jane Marple yerlerini başka Fransız dedektiflere bırakmıştır.
Dizinin 1930’lar Fransa’sında geçen ilk sezonunda Başkomiser Larosiere ve Müfettiş Lampion izleyici karşısına çıkar. 1950’ler ve 60’larda geçen ikinci sezonsa Komiser Laurence ve gazeteci Alice Avril’i konu alır. Dizi, görsel anlamda oldukça başarılıdır. Fransa sokakları, kostümler ve setler İkinci Dünya Savaşı öncesi dünyayı başarılı bir şekilde izleyicilere aktarır.
The ABC Murders (2018)
Agatha Christie’nin aynı adlı romanından uyarlanan üç bölümlük mini dizide John Malkovich, Hercule Poirot olarak karşımıza çıktı. Bu dizi Poirot’nun televizyonlara dönüşünü simgeliyordu aslında. ABC Murders, Agatha Christie’nin en iyi romanlarından biri olarak kabul edilir ve aynı zamanda dedektif Poirot’nun da tuhaf bir dizi cinayeti aydınlattığı, sürprizlerle dolu bir romandır.
Hikâye, 1933 senesinin karanlık ve baskıcı Londra’sında geçmektedir. Ülke ikiye bölünmüştür; şüphe ve özellikle de yabancılara karşı nefret hâd safhadadır. Böyle bir dünyada, John Malkovich alışılmışın dışında bir Poirot karakteriyle karşımıza çıkar. Bir dizi gizemli cinayeti çözmekte hâlâ üstüne yoktur ama iyiden iyiye yaşlandığını gördüğümüz dedektif, aksi bir karakter olarak tasvir edilir. Dizinin ilk bölümünde örneğin, sakalını siyaha boyamaya çalıştığını görürüz. Bu, geçmişteki şanlı günlerini yeniden canlandırmaya yönelik bir çabadır.
Dizi ilk yayınlandığında izleyicilerden ve eleştirmenlerden karışık yorumlar aldı ancak yine de Malkovich’in performansı ve Poirot karakterinin ekranlara dönüşünü simgelemesi nedeniyle izlenesi uyarlamalar arasında.
And Then There Were None (2015)
Agatha Christie’nin yine aynı isimli romanından uyarlama üç bölümlük BBC dizisi 2015’te yayınlandı. Hem hikâyesi hem de oyuncu kadrosuyla başarılı bir Christie uyarlaması olarak kabul edilir. Avrupa savaşın eşiğindedir. Birbirini tanımayan on yabancı, Soldier Island adlı izole bir adaya davet edilir. Ne var ki ev sahipleri Bay ve Bayan U.N. Owen, ortalıkta yoktur ve misafirler korkunç bir cinayetle suçlanır. Bu on misafirin her biri, teker teker ölü bulunmaktadır ve aralarından birinin katil olduğu kesindir.
Christie’nin ailesinin de onayıyla hikâyede cinayetlerin meydana geliş şekilleri ya da olay mahalliyle ilgili ufak değişiklikler yapılmış. Romana en sadık uyarlamalardan biri olmasa da modern bir psikolojik gerilim olarak adlandırabileceğimiz dizinin en ilgi çekici ve sürükleyici uyarlamalardan biri olduğu kesin.
Partners in Crime (2015)
Altı bölümlük BBC dizisi, Christie’nin iki romanının uyarlamasıdır ve Agatha Christie’nin 125. doğum günü anısına ithaf edilmiştir. Christie’nin suçları aydınlatma peşinde koşan karakterleri Tommy ve Tuppence Beresford çiftini konu alır. Bu, ikiliyi konu alan nadir uyarlamalardan biridir. Hikâyeler 1950’lerin Soğuk Savaş ortamında geçer.
The Witness for the Prosecution (2016)
Agatha Christie’nin aynı adlı hikâyesi ve oyunundan uyarlanan BBC mini dizisidir. Londra, 1920’ler… Güzel bir Londra konağında vahşi bir cinayet işlenir. Kurban, zengin ve güzel Emily French’tir. Tüm ipuçları, French’in tüm mirasını bıraktığı Leonard Vole’u işaret eder. En azından French’in kâhyası Janet McIntyre’ın iddiası budur.
Ordeal By Innocence (2018)
Agatha Christie’nin aynı adlı romanından bir başka BBC uyarlaması olan dizi 2018’de yayınlandı. Üç bölümden oluşan hikâye 1954’te geçer. Varlıklı hayırsever Rachel Argyll, malikânesinde cinayete kurban gider. Cinayetle suçlanan kişi, evlatlık oğlu Jack Argyll’dir. Bundan sekiz ay sonra Jack’in masum olduğunu kanıtlayabileceğini söyleyen biri ortaya çıkar. Ne yazık ki Jack, henüz mahkemeyi göremeden hapishanede ölü bulunmuştur. Argyll ailesi de eski defterleri açmaya hiç gönüllü değildir.
Oyunculuklar ve senaryo tatmin edici olsa da dizinin özellikle son bölümünün Christie’nin romanından sapması izleyicilerden negatif eleştiriler aldı.
The Pale Horse (2020)
Agatha Christie’nin 1961’de yayımlanan Ölüm Büyüsü adlı romanından uyarlama dizi geçtiğimiz şubat ayında izleyicilerle buluştu. Thomasina Tuckerton isminde genç bir kadın rahatsızlanarak hayatını kaybeder. Görünürde şüphe çekmeyen bu ölüm, kadının ayakkabısından çıkan bir liste sonrası yön değiştirir. Listedeki isimlerin bazıları da onun gibi doğal görünen ve şüphe çekmeyen bir şekilde çeşitli tarihlerde hayatlarını kaybetmişlerdir. Müfettiş Lejeune listeyle ilgili araştırma yapmaya başlar. Listede ismi olanlardan biri, ölümlerin arkasında kara büyü yapan bir büyücü örgütünün olduğunu düşünür.
Sinematografisi ve müzikleriyle dikkat çeken dizi, özellikle de Rufus Sewell’in performansıyla beğeni topladı.
Sırada Ne Var?
Agatha Christie’nin 1944’te yayımlanan Sonunda Ölüm Geldi romanı aynı isimle (Death Comes as the End) yine BBC tarafından ekranlara taşınacak. Dizinin 2021 içinde yayınlanması bekleniyor.
Christie uyarlamaları sözkonusu olduğunda henüz geliştirme aşamasında olan bir proje daha mevcut. Big Little Lies’ın idari yapımcılarından Bruna Papandrea, Miss Marple ekseninde dönecek olan bir uyarlama hazırlığında olduklarını duyurdu. Dizinin yayın tarihi ve oyuncu kadrosu ise henüz belli değil.
Son olarak, bir dış yapım daha izleyicilerin karşısına çıkmaya hazırlanıyor. Fransız dizisi Les Petits Meurtres d’Agatha Christie’nin yapım şirketi, Christie’nin On Küçük Zenci isimli romanından uyarlanacak olan Ils Étaient Dix isimli diziyi duyurdu. Dizinin 2020’de ekranlarda olacağı konuşuluyor. Merakla bekliyoruz…
