Türkiye’de bir hayalet dolaşıyor: polisiyenin hayaleti…
Dünyada ve ülkede bir zaman öncesine dek “kaçış edebiyatı” yahut “edebiyat değil” denilen, fakat polisiye severlerin inancını ve aşkını hiç yitirmediği polisiye türü, dizi/film/edebiyat demeden hem dünyada hem Türkiye’de yepyeni projelere ilham olmaya devam ediyor. Tekrar çekilecek olan Cingöz Recai filmi de bunun en yeni kanıtlarından biri oldu.
Cingöz Recai Kimdir, Alamet-i Farikası Nedir?
Yeşilçam’da Ayhan Işık tarafından canlandırıldığından bu yana ana akımın pek değinmediği Cingöz Recai, Kenan İmirzalıoğlu’nun canlandıracağı yeni film uyarlamasıyla birlikte tekrar gündemde. Her ne kadar popüler medya “Yeşilçam klasiği” olarak nitelese de bizler, Cingöz Recai’nin esasen bir edebiyat figürü olduğunu biliyoruz.
Peyami Safa’nın “Server Bedi” takma adıyla yazarak edebiyatımıza kazandırdığı karakter Cingöz Recai, esasen bir hırsızdır ve Maurice Leblanc’in yarattığı Arsen Lüpen karakterinin yerli ve milli yorumudur.
Birçok eserde, Batı tarzı polisiyenin ünlü motiflerinin yerli hikâyelere yedirilmiş haliyle karşımıza çıkan Cingöz Recai’nin peşinden düşmeyen polis müfettişi Mehmet Rıza’yla birlikte daha sonradan Sherlock Holmes ve Dr.Watson’ı da bu hikâyelerde görmek mümkündür.
Metin Erksan yönetmenliğinde 1954’te çekilen “Beyaz Cehennem: Cingöz Recai” filmiyle ilk kez beyaz perdede gördüğümüz karakteri Turan Seyfioğlu canlandırır. 1969’da bu sefer Ayhan Işık suretinde karşımıza çıkar Recai.
Hırsız demişken, bilmeyenler için açıklayalım: Kendisi modern bir Robin Hood gibidir. Haksız yollarla para kazanan zenginlerin tepesine biner, onlardan çaldığını fakir fukaraya dağıtır.
Cingöz Recai Olarak Kenan İmirzaloğlu
Birçokları eleştirecektir belki oyuncu seçimini ama özellikle Yandım Ali rolündeki “tatlı ve kurnaz serseri” tarzından sonra herhalde ilk akla gelen oyunculardan birisi olmuştur kendisi. Geçtiğimiz aylarda açıklanan yeni beyaz perde projesi önce oyuncunun hayranlarını, sonra da özellikle polisiye severleri heyecanlandırdı.
Yapımcılığını Hayri Aslan’ın yürüttüğü dizinin senaryosunu Ezel, Suskunlar, 20 Dakika gibi dizilerde kalem oynatan Kerem Deren ve Pınar Bulut ikilisi kaleme alıyor. Yönetmen koltuğunda ise Onur Ünlü oturuyor.
İmirzalıoğlu’na eşlik edecek oyuncular da önemli isimler var: Mehmet Rıza rolünde göreceğimiz Haluk Bilginer’le birlikte Cingöz Recai’nin nişanlısını da Meryem Uzerli canlandıracak. Filmde ayrıca Serkan Keskin, Meriç Aral, Musa Uzunlar, Fatih Artman, Günay Karacaoğlu, Algı Eke ve Boran Kuzum gibi isimler de yer alıyor.
Filmde, kitaplardaki gibi bir Sherlock Holmes yahut Çekirge Zehra da görür müyüz? Düşünmesi bile güzel.
Cingöz Recai Kitapları
Birçoğunun basımı halen devam eden Peyami Safa (Server Bedi) imzalı Cingöz Recai kitaplarını merak edenler için liste şöyle:
Cingöz Kafeste
Sultan Aziz’in Mücevherleri
Kral Faruk’un Elmasları 1-2
Cingöz’ün Esrarı 1-2
Zeyrek Cinayeti 1-2
Arsen Lüpen İstanbul’da 1-2
Esrarlı Köşk
Kaybolan Adam
Şeytani Tuzak
Elmaslar İçinde
Tiyatro Baskını
Mişon’un Definesi
Göztepe Soygunu
Kartal Pençesinde
221B Dergi Arşivinde Cingöz Recai
Türkiye’nin tek polisiye dergisi 221B Dergi’nin muhtemel yazılarında da bahsi geçen Cingöz Recai’ye dair içerikler ise şöyle:
221B Sayı #1 | Seval Şahin: Başkahraman
221B Sayı #2 | Erol Üyepazarcı: Türk Polisiye Edebiyatının İlk Örneklerinde Üç İlginç Kadın Dedektif
221B Sayı #5 | Oğuz Eren: Yerli ve Milli Sherlock Holmes Külliyatı
221B Sayı #7 | Oğuz Eren: “‘Sherlock Alla Turca’ ya da ‘Bizim Neyimiz Eksik?'”
